Λογότυπα Προγράμματος

Η κληρονομιά μας - Το παρελθόν συναντά το μέλλον

Η κληρονομιά μας: Το παρελθόν συναντά το μέλλον!

Με χαρά σας ανακοινώνουμε ότι η Περιπατητική Ομάδα Υμηττού θα πραγματοποιήσει στις 23 Δεκεμβρίου 2018 και ώρα 9.00 π.μ., την πρώτη δραστηριότητα στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς αξιοποιώντας και υλικό από την εργασία των μαθητών του 1ου ΕΠΑ.Λ. Καισαριανής: «Περπατώντας στην ιστορία της Καισαριανής» και της δράσης “BLOG YOUR HERITAGE- unblock the past, share for the future”.
Η δραστηριότητα ΠΡΑΣΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ: «ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ – ΥΜΗΤΤΟΣ: Διαλεκτικές σχέσεις ιστορικότητας και φυσικού περιβάλλοντος» αποτελεί μια Ξενάγηση Ερμηνείας στην Κληρονομιά που φέρει ο ιστορικός τόπος της Καισαριανής και παράλληλα το φυσικό περιβάλλον και τα μνημεία του γειτνιάζοντα ορεινού όγκου του Υμηττού. 
Η Ξενάγηση Ερμηνείας θα υλοποιηθεί στους παρακάτω σταθμούς - τοπόσημα: 
Στις πυροβολημένες πολυκατοικίες της Καισαριανής με θεματική αφήγηση: «Τα πληγωμένα κτίρια». 
Στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής με θεματική αφήγηση: «Η διαχείριση της δύσκολης κληρονομιάς».
Στη Μονή Καισαριανής με θεματική αφήγηση: «Η οχυρωματική αρχιτεκτονική των βυζαντινών μοναστηριών».
Στη φρυκτωρία του Υμηττού με θεματική αφήγηση: «Η μεταφορά μηνυμάτων πολέμου και ειρήνης».
Στην Καλοπούλα με θεματική αφήγηση: «Διαφορετικές προσεγγίσεις για τη σχέση αστικού ιστού και Υμηττού».
Η δράση αυτή θα είναι η υλοποίηση μιας πράσινης διαδρομής μέσα στην ιστορία της Καισαριανής μέσα στο χρόνο.
Θα πεζοπορίσουμε μέσα στη πολιτιστική κληρονομιά της Καισαριανής ξεκινώντας από τις πυροβολημένες πολυκατοικίες και θα καταλήξουμε στη Καλοπούλα, μέσα στο αισθητικό δάσος της Καισαριανής.
Θα πρέπει να είμαστε όλοι εφοδιασμένοι με παπούτσια πεζοπορίας, αδιάβροχο, νερό και κάποιο σνακ.
Η δράση είναι ΔΩΡΕΑΝ.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ:

9.00 Συνάντηση στο πάρκο μπροστά από τις πυροβολημένες πολυκατοικίες επί της οδού Εθν. Αντιστάσεως και Β. Αλεξάνδρου. Η θεματική αφήγηση θα διαρκέσει μισή ώρα! Στη συνέχεια περπατώντας μέσα από τα στενά της Καισαριανής, θα φτάσουμε στο Σκοπευτήριο Καισαριανής

10.00 Σκοπευτήριο Καισαριανής όπου θα γίνει ξενάγηση στο Ιερό χώρο. Στη συνέχεια με τα οχήματα μας και με λεωφορείο που παραχωρεί ο δήμος από την πλατεία Π. Μακρής στις 11.00 , θα κατευθυνθούμε στη μονή Καισαριανής.

11.30 Μονή Καισαριανής . Η θεματική αφήγηση θα διαρκέσει μισή ώρα! Στη συνέχεια, όσοι δεν θέλουν να συνεχίσουν, μπορούν να επιστρέψουν με το λεωφορείο του δήμου που θα περιμένει εκεί για την επιστροφή! Όσοι το επιθυμούν, θα πεζοπορήσουμε προς την Φρυκτωρία, μέσα από μοναδικά μονοπάτια του Υμηττού. Εδώ θα χρειαστεί να φοράτε κατάλληλα παπούτσια πεζοπορίας, ρούχα ζεστά για περπάτημα και ένα μικρό σακίδιο με νερό και κάποιο σνακ! Η διαδρομή είναι 3 χλμ και θα διαρκέσει περίπου μιάμιση ώρα. Όσοι επιθυμούν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα οχήματα τους. 

13.30 Φρυκτωρία. Η θεματική αφήγηση θα διαρκέσει μισή ώρα. Στη συνέχεια θα κατευθυνθούμε πεζοπορώντας στο τελευταίο σταθμό της διαδρομής μας που είναι η Καλοπούλα!. Η διαδρομή είναι 1,5 χλμ και θα διαρκέσει περίπου 1 ώρα.

15.00 Καλοπούλα. Η θεματική αφήγηση θα διαρκέσει μισή ώρα. Εδώ τελειώνει η δράση και μπορούμε να απολαύσουμε τα εδέσματα του αναψυκτηρίου και τη μοναδική φύση του Υμηττού. 

Η επιστροφή γίνεται με τα οχήματα μας. 

Για το πρώτο κομμάτι περιήγησης, "πυροβολημένες πολικατοικίες - Σκοπευτήριο ", καλό θα είναι να αφήσετε τα οχήματα σας γύρω από την πλατεία Καισαριανής Π. Μακρή, ώστε να τα πάρετε γία την Μονή στη συνέχεια!

Η διαδρομή, τα σημεία ενδιαφέροντος, καθώς και οι ώρες των θεματικών αφηγήσεων είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να μπορεί ο καθένα να επιλέξει ποιες επιθυμεί να παρακολουθήσει!

7 τραγούδια για το Μπλόκο της Καισαριανής

7 τραγούδια για το Μπλόκο της Καισαριανής

Επτά ξεχωριστά τραγούδια με αναφορές στα 200 παλικάρια

που εκτελέστηκαν την Πρωτομαγιά του ’44 στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.

«Φτάσανε αργά τη νύχτα τα παιδιά της ερημιάς…»

Την Πρωτομαγιά του 1944, 200 Έλληνες πολιτικοί κρατούμενοι εκτελέστηκαν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής από τις δυνάμεις Κατοχής, ως αντίποινα για τη δολοφονία, από αντάρτες του ΕΛΑΣ, ενός Γερμανού Στρατηγού και τριών συνοδών του στους Μολάους της Λακωνίας στις 27 Απριλίου 1944.

Όπως αναφέρει η Wikipedia:

Οι 200 της Καισαριανής ήταν Έλληνες πολιτικοί κρατούμενοι που εκτελέστηκαν την Πρωτομαγιά του 1944 στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής από τις δυνάμεις Κατοχής, ως αντίποινα για τη δράση της αντιστασιακής οργάνωσης του ΕΛΑΣ. Οι περισσότεροι από τους εκτελεσθέντες παραδόθηκαν στις δυνάμεις Κατοχής από το προηγούμενο καθεστώς, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία των 200 ήταν μέλη του ΚΚΕ και του ΕΑΜ.

Από το Φεβρουάριο του 1937 άρχισε η συγκέντρωση των κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών κατά της δικτατορίας του Μεταξά στο φρούριο της Ακροναυπλίας, στις φυλακές της Κέρκυρας και σε μικρά νησιά του Αιγαίου. Μετά από την συνθηκολόγηση της Ελλάδας τον Απρίλιο του 1941, έγινε και η τυπική παράδοση των 600 κρατουμένων της Ακροναυπλίας στους κατακτητές. Από αυτούς, οι 200 στάλθηκαν στα στρατόπεδα Κατούνας, Βόνιτσας, Λαζαρέτο και Κέρκυρας. Άλλους 300 έστειλαν στο στρατόπεδο Λάρισας - Τρικάλων. Από το στρατόπεδο της Λάρισας, 54 εκτελέστηκαν για αντίποινα στο Κούρνοβο στις 6 Ιουνίου του 1943. Με την συνθηκολόγηση των Ιταλών στις 8 Σεπτέμβρη 1943, οι Γερμανοί μετέφεραν τους Ακροναυπλιώτες της Λάρισας στο Στρατόπεδο συγκέντρωσης Χαϊδαρίου.

Η εφημερίδα Καθημερινή στις 30 Απριλίου 1944, μετά την επίθεση ανταρτών του ΕΛΑΣ, δημοσίευσε την εξής ανακοίνωση:

Την 27ην Απριλίου 1944 κομμουνιστικαί συμμορίαι παρά τους Μολάους κατόπιν μιας εξ ενέδρας επιθέσεως εδολοφόνησαν ανάνδρως έναν Γερμανόν Στρατηγόν και τρεις συνοδούς του. Πολλοί Γερμανοί στρατιώται ετραυματίστησαν. Ως αντίποινα διατάχτηκε:

Ο τυφεκισμός 200 Κομμουνιστών την 1.5.1944. Ο τυφεκισμός όλων των ανδρών τους οποίους θα συναντήσουν τα γερμανικά στρατεύματα επί της οδού Μολάοι προς Σπάρτην έξωθεν των χωρίων. Υπό την εντύπωσιν κακουργήματος τούτου Έλληνες εθελονταί εφόνευσαν αυτοβούλως 100 άλλους κομμουνιστάς.

Ο Στρατιωτικός Διοικητής Ελλάδος.

Η ίδια ανακοίνωση μοιράστηκε και στην μορφή φυλλαδίου από τις γερμανικές Αρχές Κατοχής.

Οι οργανώσεις του ΕΑΜ και της Κομματικής Οργάνωσης Αθηνών του ΚΚΕ προσπάθησαν σε συνδικαλιστικό και φοιτητικό επίπεδο να τους διασώσουν, ενώ έγινε προσπάθεια και για ένοπλη επέμβαση από τον ΕΛΑΣ, η οποία δεν πραγματοποιήθηκε. Έγιναν ψηφίσματα σωματείων υπέρ της σωτηρίας των μελλοθάνατων, έγινε συγκέντρωση συγγενών στην Μητρόπολη, ενώ ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός στο διαμέρισμά του προσευχόταν υπέρ της σωτηρίας τους. Όταν αργά τη νύχτα εμφανίστηκε μπροστά στις απελπισμένες γυναίκες είπε: «Δεν μπορώ να κάνω τίποτα και το μόνο που μου απομένει είναι να παρακαλώ το Θεό».

Η εκτέλεση των 200 κρατουμένων έγινε το πρωί της 1ης Μαΐου 1944 στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής, όπου εκτελέσθηκαν με οπλοπολυβόλα, οι σοροί μεταφέρθηκαν στο Γ΄ Νεκροταφείο και τάφηκαν σε ατομικούς τάφους. Μεταξύ των εκτελεσμένων, ήταν ο Ναπολέων Σουκατζίδης (εκτελούσε και χρέη διερμηνέα) και ο Αντώνης Βαρθολομαίος, στελέχη του ΚΚΕ με χρέη στρατοπεδάρχη, που ξεχώρισαν για την αυτοθυσία τους, αφού αρνήθηκαν να εκτελεστεί άλλος στη θέση τους όπως τους προτάθηκε από τον Γερμανό διοικητή του στρατοπέδου του Χαϊδαρίου, Καρλ Φίσερ (Karl Fischer). Εκτελέστηκε επίσης και ο πρώην βουλευτής του ΚΚΕ Στέλιος Σκλάβαινας.

Επτά τραγούδια για τους ήρωες

Πολλά χρόνια αργότερα, τα γεγονότα της Καισαριανής έγιναν σημείο αναφοράς σε μια σειρά από ξεχωριστά λαϊκά τραγούδια, που γράφτηκαν από το 1965, μέχρι το πολύ πρόσφατο 2016 και μπορείτε να ακούσετε στα video που ακολουθούν.

Σαββατόβραδο στην Καισαριανή

Γνώριζες τα βήματα ξέκρινα τους ήχους

και φωτιές ανάβαμε με σβηστή φωνή

τις βραδιές συνθήματα γράφαμε στους τοίχους

πέφταμε φωνάζοντας κάτω οι Γερμανοί

Κι όλα μοιάζαν ουρανός και ψωμί σπιτίσιο

κι όλα μοιάζαν ουρανός και πικρό πικρό ψωμί

Τάχα τι να ζήλεψαν στα χλωρά σου μάτια

που γιομαν τ’ απόβραδο γλύκα πρωινή

ήρθαν και βασίλεψαν τα βαθιά σου μάτια

κάποιο Σαββατόβραδο στην Καισαριανή

Τραγούδι σε μουσική Σταύρου Ξαρχάκου και στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου, που ηχογραφήθηκε το 1965 με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση.

Οι διακόσιοι της Καισαριανής

διακόσιοι στη Καισαριανή

κι έμεινε ο κόσμος μόνος

διακόσιοι στη Καισαριανή

και μίκρυνε ο κόσμος,

Ρώτησε τη καρδερίνα

στο χρυσό της το κλουβί

γιατί κάθε Μάη μήνα

μένει πάντοτε βουβή.

Τραγούδι σε μουσική Γιώργου Μητσάκη και στίχους Γιώργου Καλαμαριώτη με την Ρένα Κουμιώτη, από το δίσκο «Μονά Ζυγά» που κυκλοφόρησε το 1973 από τη Lyra.

Η κομμαντατούρα

Γιώργος Ζαμπέτας

               

Στη Μέρλιν και στη Κοραή

χτυπάνε με ζωνάρια

και πάνω στη Καισαριανή

σκοτώνουν παλληκάρια.

Φέρτε έναν γέροντα παπά

με μύρα κι αγιαστούρα

να ξεπλυθεί η μυρουδιά

απ’ την κομμαντατούρα.

Ρίχτε μια χούφτα βάλσαμο

δάκρυα για λουλούδια

και στα μπουντρούμια των Ες Ες

της λεβεντιάς τραγούδια.

Στίχοι του Ξενοφώντα Φιλέρη σε μουσική και ερμηνεία του Γιώργου Ζαμπέτα με αναφορές στα νεκρά παλικάρια της Καισαριανής. Κυκλοφόρησε το 1975 από την Polygram στο δίσκο του Ζαμπέτα «Ντοκουμέντα».

Μάνα ήρθανε ληστές

Πάνω στη Καισαριανή

μακελειό κι αντάρα

μάνα ήρθανε ληστές

κάνε μια κατάρα.

Από τον ίδιο κύκλο τραγουδιών και το «Μάνα ήρθανε ληστές» σε μουσική του Ζαμπέτα και στίχους του Φιλέρη, με τις σχετικές αναφορές στα γεγονότα της Καισαριανής.

Το μπλόκο της Καισαριανής

Ποιονε να κλάψω πρώτονε

ποιον να τραγουδήσω πρώτονε

στο μπλόκο στην Καισαριανή,

που γίνηκε μια Κυριακή.

Που γίνηκε μια Κυριακή

πρωί με τη δροσούλα.

Ρεφρέν:

Ποιονε να κλάψω πρώτονε

ποιον να τραγουδήσω πρώτονε

στο μπλόκο στην Καισαριανή,

Ένα τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη σε στίχους Νότη Περγιάλη, από το θεατρικό έργο του Νότη Περγιάλη «Αυτό το δέντρο δεν το λέγανε υπομονή», που ανέβηκε στο θέατρο «Καβα» το 1974 από το θίασο Νίκου Χατζίσκου και Τιτίκας Νικηφοράκη. Τα τραγούδια του έργου ηχογραφήθηκαν από την Χάρις Αλεξίου, τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου και τον Κώστα Σμοκοβίτη, για να εκδοθούν σε δίσκο, που τελικά δεν κυκλοφόρησε ποτέ. Το μοναδικό τραγούδι που ξαναηχογραφήθηκε και κυκλοφόρησε το 1977 από τη Minos στο δίσκο της Χαρούλας Αλεξίου «24 τραγούδια», ήταν «Το μπλόκο της Καισαριανής».

Ο Γιάγκος από την Καισαριανή

Ο Γιάγκος από την Καισαριανή

τριανταδυό χρονών στην Κατοχή

τώρα κοντεύει τα εβδομήντα κι έχει ασπρίσει

τόσον καιρό τον δέρνει η ξενιτειά

με μιαν ελπίδα ζει μες την καρδιά

στο Σκοπευτήριο να πάει να προσκυνήσει

Εκεί που ντουφεκίσανε διακόσους κάποια μέρα

κι ο Γιάγκος την εγλίτωσε μονάχα με μια σφαίρα

από το μπλόκο ξέφυγε και βγήκε στα βουνά

και δεν εξαναγύρισε στο σπίτι του ξανά

Ο Γιάγκος από την Καισαριανή

έχει εγγόνια μα δεν τα’ χει δει

έχει γυναίκα και παιδιά πίσω αφήσει

κι όσον καιρό τον δέρνει η ξενιτειά

με μιαν ελπίδα ζει μες την καρδιά

στο Σκοπευτήριο να πάει να προσκυνήσει

Τραγούδι σε μουσική και στίχους του Κώστα Βίρβου με ερμηνευτή τον Χαράλαμπο Γαργανουράκη από τον κύκλο τραγουδιών «Οι ξεριζωμένοι» που κυκλοφόρησε το 1977 από την Columbia.

Τα παιδιά της ερημιάς

Χάρε σκληρέ, που ψάχνεις θύματα

την περηφάνια μας δεν ακουμπάς.

Χάρε σκληρέ, κι αν στήνεις μνήματα,

είσαι πεντάρφανος και φουκαράς.

Στάζει αίμα η ανάσα κι όπως χάραζε η αυγή

ετρομάξαν οι ρουφιάνοι και κρυφτήκανε στη γη.

Ένα καμηλιέρικο σε μουσική και στίχους του Βαγγέλη Κορακάκη, με ερμηνευτή τον Γιώργο Νταλάρα, που αναφέρεται στους 200 της Καισαριανής και εντάχθηκε στο δίσκο της συνεργασίας τους «Θαλασσινά παλάτια», που κυκλοφόρησε το 2016 από το Ogdoo Music Group.

* Πηγή: Λευτέρης Παπαδόπουλος «Τα τραγούδια γράφουν την ιστορία τους» (Εκδόσεις «Ιανός», 2006)

Το σχολείο μας - 1ο ΕΠΑΛ Καισαριανής

Το Σχολείο μας - 1ο ΕΠΑΛ Καισαριανής

Η πόλη μας

Καισαριανή...μια πολιτιστική διαδρομή στο παρελθόν - Θύρα στον 21ο αιώνα

Καισαριανή...μια πολιτιστική διαδρομή στο παρελθόν- 

θύρα στον 21ο αιώνα.